Ngày 13 tháng 12 năm 2022, cơ sở thí nghiệm Lawrence-Livemore, California, thuộc NIF - National IgnitionFacility) loan báo họ đã đạt đến một trình độ mới trong việc tổng hợp hạt nhân, vào khoảng 1giờ sáng hôm 5/12/2022.
Thế là con người đã tiến thêm được một bước đến gần nguồn năng lượng cực lớn, dựa trên sự tổng hợp hạt nhân của những nguyên tử nhỏ : deuterium + tritium, cho ra helium và 1 neutron). Chỉ một gramme Deuterium và Tritium có thể cho ra số năng lượng cao hơn 11 tấn than.
Tuy nhiên, hiện tượng này chỉ có thể xảy ra với nhiệt độ rất cao, như nhiệt độ trong tâm mặt trời (150 triệu độ C) thể hiện một trạng thái vật lý gọi là Plasma. Không chất liệu chứa đựng nào có thể chịu được độ nóng ấy. Lò tổng hợp hạt nhân ITER tại Pháp sử dụng các nam châm với từ trường cực mạnh giữ plasma như trong một cái hộp. Các nam châm ấy được làm lạnh bởi một hệ thống duy trì nhiệt độ của chúng ở mức trừ 160 độ C. Tức là trước tiên người ta phải tạo ra những độ nóng và độ lạnh vô cùng mãnh liệt trước khi thu gặt được năng lượng cần thiết.
Ngoài ra, còn nhiều khó khăn quan trọng khác phải được giải quyết, như sự hiếm hoi của chất tritium, có thể được làm ra trong các lò nguyên tử thường với Lithium (cũng là một chất hiếm), và việc đảm bảo không có những tia plasma thoát ra khỏi "hộp từ trường", xuyên thủng tất cả với 100 ngàn độ C của chúng ...
Trong thí nghiệm của NIF mới đây, người ta sử dụng tia laser mạnh nhất có thể có (mang năng lượng 2,05 mega Joules), hướng đến một "phòng thí nghiệm" rộng khoảng 10 thước, rồi tập trung chúng vào một khoảng trống đào trong một khối tungstene và kim cương, rộng vài cm. Các tia laser này làm nảy sinh những tia X, tạo nhiệt lượng và tăng sức ép của một bọc nhỏ chỉ khoảng 2 mm, chứa những hạt nhân sẽ bị tổng hợp, lên đến nhiệt độ như trong tâm mặt trời.
Phản ứng tổng hợp hạt nhân cho ra 3,15 mega Joules, so với 2.05 mega Joules của các tia laser bắn vào, coi như "lời" được 153 % ! Tuy nhiên, máy phát tia laser cần 322 mega Joules để khởi động ... Tức là sự áp dụng của phương pháp nay vào kỹ nghệ hay nhu cầu thường ngày vẫn còn rất xa xôi.
Vì thế những người chống lại các đầu tư khổng lồ vào "tổng hợp hạt nhân" cho là các đầu tư ấy cần được phân phối sang việc phát triển "năng lượng sạch" trong sự đối phó với tính khẩn cấp của thảm họa khí hâu đang đe dọa.
NHV 17/12/2022
